Visueel Etnografisch onderzoek ‘Een Warme Transitie’
De overstap naar nieuwe, duurzame warmtetechnologieën—zoals warmtepompen of warmtenetten—is in volle gang. Vaak wordt deze warmtetransitie benaderd vanuit technische en financiële invalshoeken: kosten, rendement of efficiëntie. Maar hoe ervaren bewoners deze verandering in huis eigenlijk? Veranderd hun ervaring van comfort in huis? En heeft een nieuwe manier van verwarmen invloed op dagelijkse routines? Het project Een Warme Transitie, uitgevoerd door de Erasmus Universiteit Rotterdam (ESSB), onderzoekt precies deze menselijke kant van de energietransitie.
Warmte als onderdeel van sociale praktijken
Net als koken of douchen, is ook verwarmen geen puur technische handeling, maar een sociaal ingebedde praktijk: het hangt samen met dagelijkse routines, gevoelens van comfort, gebruik van ruimtes en persoonlijke gewoontes. Hoe mensen omgaan met warmte omgaan in huis is dus veel meer dan een keuze voor een thermostaatstand.
In dit onderzoek analyseren we de sensorische en emotionele aspecten van de overstap naar nieuwe warmtetechnologieën: hoe ervaren mensen deze verandering in huis, zijn er routines die verschuiven, welke emoties spelen een rol in de besluitvorming? En wat speelt mee in het al dan niet omarmen van de nieuwe technologie?
Onderzoeksopzet
Een Warme Transitie loopt van januari 2024 tot en met september 2025 en wordt gefinancierd door het Erasmus Trustfonds. In dit kwalitatieve onderzoek worden (semi-structured) interviews gecombineerd met observaties en audiovisuele methoden. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Guusje Meeuwissen en Jeltje van der Haer en begeleid door dr. Suzan Christiaanse en Prof. Arwin van Buuren.
Tijdens het onderzoek wordt er gesproken met bewoners over de dagelijkse impact van nieuwe warmtetechnologie, installateurs, woningcorporaties, professionals en beleidsmakers. Door hun perspectieven te combineren, zullen we meer inzicht krijgen in hoe beleid en uitvoering beter kunnen aansluiten op de leefwereld van huishoudens.
Maatschappelijke impact
Voor dit onderzoek werken we toe naar een wetenschappelijke publicatie en een documentaire als output. Door middel van een audiovisuele vorm kunnen we de sensorische, affectieve en sociale dimensies van de warmtetransitie zichtbaar en invoelbaar maken—dimensies die in beleidsstukken en technische rapportages vaak onzichtbaar blijven. De documentaire biedt niet alleen een meer belichaamd perspectief op de warmtetransitie, maar fungeert ook als aanzet tot maatschappelijk debat. Daarmee hopen we een bredere doelgroep te bereiken, van bewoners tot installateurs, beleidsmakers en andere professionals. De onderzoeksresultaten dragen hopelijk bij aan beleidsvorming en sturing waarin de leefwereld van bewoners centraal stelt.
Heb je vragen, zie je mogelijkheid tot samenwerken of wil je je aanmelden als deelnemer? Neem dan contact op met Guusje Meeuwissen via meeuwissen@essb.eur.nl.
